Powiat Włocławski

ziemia

1. ZIEMIA:

a. położenie geograficzne i budowa geologiczna

Powiat włocławski obejmuje  południowo-wschodnią część województwa  kujawsko-pomorskiego. Leży   na   Pojezierzu   Kujawskim   makroregionu   Pojezierza   Wielkopolskiego i  Kotliny  Płockiej   na  obszarze  historycznym  zwanym   Kujawami  i Ziemią  Dobrzyńską . W   krajobrazie    dominują    głównie   wysoczyzny   morenowe,  które   rozcina    system   dolin    rzecznych   i  rynien  polodowcowych   wyżłobionych    w    kierunku    południkowym. W   głębokim  podłożu    z  północnego - zachodu   na   południowy - wschód    wzdłuż   linii   Szczecinek -  Bydgoszcz - Toruń - Włocławek - Gostynin,   przebiega  granica  dwóch  wielkich  jednostek  geologicznych  Europy  tzw.  platform : wschodnio  i   zachodnio  europejskich .  Platformy  rozdzielone  są   strefą   rozłamów    wgłębnych , do  której   z   zachodu   przylega   przechodzący    przez  powiat  włocławski  tzw.  Wał   Pomorsko - Kujawski  ,  stanowiący  część   Wału  Środkowopolskiego. Ogólnie zespół  skał   tworzących  tę strukturę   zalicza  się do permo-mezozoiku.

b. surowce mineralne

Głównymi  surowcami mineralnymi   powiatu  są:  sól kuchenna , węgiel brunatny,  wapień  i  margle , żwir ,  piasek i  pospółka . W  powiecie  włocławskim  udokumentowane  złoża  soli  zalegają w okolicach  Lubienia   Kujawskiego  na  głębokości ok.   0,3  km  i grubości  do  1,8  km   -  obliczane   są  na  6   mld  Mg  oraz w Izbicy   Kujawskiej  na głębokości  od  0,4  km w głąb   i  szacowane   są   na  1,5  mld  Mg  ( nie  posiadają   jeszcze    dokumentacji ). Złoża  nie są eksploatowane. Obecność wapieni  i  margli  stwierdzono na   głębokości poniżej  0,4  km  w   okolicach   Brześcia  Kuj .  Udokumentowane złoża  węgla   brunatnego   występują   w   okolicach  Brześcia Kujawskiego i Lubrańca.  W rejestrach   wymienia  się  także   nieudokumentowane   złoża  węgla brunatnego  w  Kąkowej Woli  gm.  Brześć  Kuj;  Kłobi gm.  Lubraniec  i  Łuba   k/ Włocławka .  Pokłady  węgla    mają   grubość  4,5 do 6,5 m  i  zalegają  na   głębokości  43 do  70  m .Złoża nie są eksploatowane.Dla  potrzeb   lokalnych  duże  znaczenie   mają kopaliny   pospolite :  kruszywo   naturalne   (  piasek ,  żwiry ,  pospółka )  , kreda  jeziorna  ,  torfy  i  surowce  ilaste. Udokumentowane  złoża  kopalin naturalnych  jak  żwir  , piasek, pospółka     występują   w  dolinie  Wisły  -  Skoki  i  Dąb  Mały  k/ Włocławka. Złożą te są eksploatowane. Złoża piasków kwarcowych  potrzebnych do produkcji   silikatów ,   cegły  wapienno - piaskowej w  zalegają w okolicy   Lubat  gm.  Baruchowo   ( jednak  ze  względu  na  położenie   na terenie  Gostynińsko  - Włocławskiego Parku Krajobrazowego   złoże  piasków  kwarcowych   obecnie  nie jest eksploatowane). Kredy   jeziorne  wykorzystywane  jako  wapno  nawozowe   występują  w  Kaniewie  gm. Boniewo. Warstwa  kredy  jeziornej  o miąższości  1-6 m znajduje  się pod  przykryciem  0,5 - 2,0  m   torfu. Złoża są eksploatowane. Poszukiwane   do   produkcji  cegły, klinkierów i dachówki  iły  zastoiskowe   znajdują  się   w   okolicach Kowala  - 2 mln  m3  i  Pikutkowa - Smólska -10   mln m3.  Nie   są  eksploatowane.
Torf   natomiast    wydobywany    jest  w  Wieńcu   gm  Brześć  Kuj.   dla   celów   leczniczych.  Zasoby  borowiny  występują     tam    w   obrębie  rozległego   torfowiska   niskiego  i   szacowane  są  na  150 tys. m3,  a  zapotrzebowanie  roczne uzdrowiska  nie  przekracza  300   m3. Wszystkie  kopaliny   wydobywane  są  ze  złóż   metodą   odkrywkową. Bardzo cennym  zasobem    naturalnym   powiatu   są   wody   mineralne   o  mineralizacji  ogólnej  ponad  1 g / litr  .  Są  to  solanki  i wody   siarczanowe   związane   z  formacją  solonośną .Właściwości lecznicze  tych  wód  wykorzystywane  są   w   uzdrowisku   Wieniec  Zdrój. Udokumentowane  zasoby  eksploatacyjne   wód   leczniczych  wynoszą  27 m3/h.  Występują  na  głębokości  130  m .  Pod   względem   składu  chemicznego  są  to  wody   siarczanowo - chlorkowo - wapniowo - sodowe z dużym  udziałem  siarczanów, a obszar górniczy   uzdrowiska  ma  powierzchnię 20  km2 (2 000  ha)

c. gleby

Dominują  tu  zdecydowanie  gleby  strefowe. Należą  do nich  gleby  brunatnoziemne  i bielicoziemne. Występują także gleby śródstrefowe jak czarne ziemie. Gleby  brunatnoziemne  reprezentowane są  przez  dwa typy  gleb - gleby   brunatne   i  gleby  płowe. Gleby  brunatne  występują  głównie  na Wysoczyźnie  Dobrzyńskiej   w  pasie  między Włocławkiem a Dobrzyniem i na Wysoczyźnie Kujawskiej  w okolicach Pojezierza  Chodeckiego . Charakteryzują się wyrównanymi    właściwościami   fizyko - chemicznymi. Gleby   płowe  dominują w obrębie płaskiej Wysoczyzny  Kujawskiej  ciągnąc  się  szerokim pasem od Aleksandrowa Kujawskiego po  Pojezierze  Chodeckie. Są one na ogół kwaśne. Występuje na nich okresowe stagnowaniu wód   opadowych. Czarne  ziemie  występują  głównie  w pasie  od   Brześcia  Kujawskiego   i  Radziejowa    po   Inowrocław .  Noszą   nazwę   czarnych   ziem  kujawskich. Gleby bielicoziemne - są  to  głównie   gleby  leśne  występujące  w  Kotlinie   Włocławskiej. O występowaniu  gleb  dobrej  jakości  świadczy  wskaźnik  bonitacji .  Im  wyższy tym więcej gleb wyższych  klas. Wskaźnik  1 przypisany  jest dla klasy IVa.

Grunty  orne  o  wskaźniku  bonitacji:

• od  1 i  więcej     występują   na    terenie  gmin :  Brześć Kuj. / 1,1 / , Choceń  / 1,07 / , Lubraniec / 1,06/ , Lubanie / 1,04 / , Boniewo / 1,0 /, - 43773 ha   ~ 42,6 % (przewaga klas IIIb  i  IV a)
• od  0,9 do 1  na terenie  gmin Chodecz/0,96/, Kowal/0,96 /, Lubień Kuj./0,95/,  Włocławek / 0,92/ , Fabianki / 0,90/ ,-- 42659 ha  ~ 41,5 % (przewaga  klasy IV b)
• a  poniżej  0,9  w  gminach  Izbica Kuj. / 0,87/ i Baruchowo / 0,87 / -16442 ha ~15,9 % (przewaga klasy IV b  oraz V)